Những vườn bưởi 'cường tráng' nhờ canh tác hữu cơ:[Bài 4] Thông điệp nông nghiệp xanh

Bài liên quan

Những vườn bưởi 'cường tráng' nhờ canh tác hữu cơ: [Bài 3] Bước đi dũng cảm

Những năm gần đây, nhiều nông dân đã chọn hướng đi khác biệt, thay vì bám chặt vào hóa chất, họ dấn bước vào con đường canh tác hữu cơ. Câu chuyện của những người như ông Trần Văn Sộp, ông Bùi Thiện Trúc hay nhiều hộ trồng bưởi ở xã Minh Thạnh (TP.HCM) đã cho thấy dù còn nhiều gian nan, hướng đi hữu cơ đang gieo mầm hi vọng cho một nền nông nghiệp an toàn, bền vững.

Điểm chung của họ chính là sự dũng cảm thay đổi khi từ bỏ lối mòn hóa chất vốn đem lại năng suất cao trong ngắn hạn để chấp nhận giai đoạn đầu đầy thách thức với chi phí nhân công cao hơn, lợi nhuận giảm sút và kỹ thuật đòi hỏi nhiều công sức hơn. Nhưng đổi lại, đất đai phục hồi, vườn cây khỏe mạnh, người trồng không còn lo lắng về việc tiếp xúc hóa chất. Quan trọng hơn, họ mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp, làm ra sản phẩm không chỉ để bán mà còn để bảo vệ sức khỏe và môi trường.

Duy trì năng suất ổn định bằng giải pháp sinh học

Bài liên quan

Những vườn bưởi 'cường tráng' nhờ canh tác hữu cơ: [Bài 2] Giữ đất sạch cho mai sau

Trong canh tác hữu cơ, khâu bảo vệ thực vật luôn giữ vai trò trung tâm. Khác với lối sản xuất cũ nặng về đối phó với sâu bệnh bằng hóa chất, mô hình mới khuyến khích quản lý bằng giải pháp sinh học và điều chỉnh môi trường vườn.

Chính sự thay đổi trong tư duy đã tạo ra những bước chuyển quan trọng. Vườn cây được chăm sóc bằng phân hữu cơ và vi sinh giúp đất tơi xốp, bộ rễ khỏe, hạn chế bệnh vàng lá thối rễ. Tán cây được tỉa hợp lý để thoáng khí, giảm điều kiện khiến sâu bệnh phát sinh. Các loại bẫy sinh học được đặt đúng thời điểm giúp khống chế ruồi vàng và một số đối tượng gây hại chủ yếu. Đây là những giải pháp bền vững vì không chỉ bảo vệ cây trồng mà còn gìn giữ đa dạng sinh học trong vườn.

Bà Lưu Đình Lệ Thúy, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bình Dương (cũ), nay thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM (khu vực II) nhìn nhận: “Các mô hình hữu cơ hiện nay chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc hạn chế dịch hại, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và cải tạo đất. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất với nông dân vẫn là đầu ra và khả năng liên kết thị trường. Để họ an tâm, rất cần chính sách hỗ trợ, đặc biệt là xây dựng chuỗi tiêu thụ ổn định và tăng cường tập huấn kỹ thuật bảo vệ thực vật theo hướng sinh học, an toàn.

Bài liên quan

Những vườn bưởi 'cường tráng' nhờ canh tác hữu cơ: [Bài 1] Chăm đất nuôi cây

Theo bà Thúy, đây không phải là hướng đi ngắn hạn mà là một chiến lược dài hơi. Bởi nếu tiếp tục phụ thuộc thuốc hóa học, đất sẽ nhanh chóng suy thoái, chi phí sản xuất ngày càng cao và nguy cơ tồn dư trên sản phẩm khiến người tiêu dùng quay lưng. Khi nông dân được trang bị kiến thức và kỹ thuật đúng, họ hoàn toàn có thể kiểm soát vườn cây bằng biện pháp sinh học mà vẫn duy trì được năng suất ổn định.

Ở khía cạnh khoa học, ông Trương Quốc Anh, chuyên gia Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam khẳng định: “Canh tác hữu cơ thực chất là quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) ở mức cao hơn. Nông dân không chỉ dùng biện pháp cơ giới hay sinh học mà còn phải tạo ra môi trường cân bằng bằng cách xen canh, sử dụng thảm thực vật che phủ và bảo vệ hệ sinh thái. Khi hệ sinh thái cân bằng, áp lực sâu bệnh giảm tự nhiên. Điều khó khăn là thay đổi thói quen đã hình thành suốt nhiều năm, nhưng một khi đã thay đổi, lợi ích lâu dài rất rõ rệt”.

Ông cũng chỉ ra tiềm năng từ công nghệ: “Trong tương lai, nông dân hoàn toàn có thể áp dụng chế phẩm sinh học đặc hiệu, ứng dụng công nghệ số để dự báo dịch hại. Nhờ đó, họ giảm thiểu rủi ro, tối ưu quy trình sản xuất và nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm hữu cơ”.

Vượt khỏi phạm vi thử nghiệm cá nhân

Từ góc độ kinh tế - xã hội, TS Trần Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn phân tích: “Người tiêu dùng hiện nay ngày càng quan tâm đến sản phẩm an toàn và sẵn sàng chi trả nhiều hơn. Nhưng họ cần sự minh bạch và niềm tin. Muốn làm được điều này, phải hình thành chuỗi giá trị khép kín, từ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến đến hệ thống phân phối. Khi có chuỗi giá trị, sản phẩm hữu cơ mới có thể đứng vững lâu dài trên thị trường".

Ông nhấn mạnh thêm: “Bưởi hữu cơ không chỉ là trái cây để ăn mà còn là thông điệp về nông nghiệp xanh gắn với cam kết giảm phát thải và phát triển bền vững. Đây là giá trị vượt ra khỏi lợi nhuận kinh tế đơn thuần, trở thành nền tảng để Việt Nam hội nhập quốc tế và khẳng định thương hiệu nông sản an toàn”.

Từ những ý kiến này có thể thấy, nông dân đã bước đầu làm tốt vai trò tiên phong, nhưng để bưởi hữu cơ có thể phát triển bền vững thì sự tham gia của doanh nghiệp, nhà khoa học và chính sách quản lý là yếu tố không thể thiếu. Đây không chỉ là trách nhiệm của người trồng, mà là của toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp.

Nhìn tổng quan, bưởi hữu cơ đã vượt khỏi phạm vi thử nghiệm cá nhân và trở thành tín hiệu rõ nét cho xu hướng nông nghiệp xanh. Hành trình này tuy còn nhiều khó khăn, từ chi phí sản xuất, kỹ thuật cho đến đầu ra, nhưng chính sự đồng hành của quản lý, khoa học và thị trường sẽ giúp bưởi hữu cơ khẳng định vị thế.

Nếu có chính sách đồng bộ cùng sự hỗ trợ mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, bưởi hữu cơ hoàn toàn có thể mở ra cánh cửa mới cho nông nghiệp Việt Nam, một nền nông nghiệp vừa tạo ra sản phẩm chất lượng, vừa gìn giữ sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái. Khi đó, mỗi trái bưởi hữu cơ không chỉ là kết quả của một mùa vụ, mà còn là minh chứng cho khát vọng xây dựng một nền nông nghiệp nhân văn, bền vững và hội nhập.

Chặng đường phát triển nông nghiệp hữu cơ còn nhiều thử thách, nhưng cũng mở ra cơ hội lớn cho tương lai. Khi nông dân quyết tâm thay đổi, nhà quản lý tạo chính sách đồng hành, nhà khoa học góp tri thức và doanh nghiệp chung tay xây dựng thị trường, bưởi hữu cơ sẽ trở thành minh chứng sống động cho sự chuyển mình mạnh mẽ của nông nghiệp Việt Nam. Đó không chỉ là hành trình làm ra trái ngon, sạch và an toàn, mà còn là hành trình khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và trách nhiệm của người Việt với sức khỏe cộng đồng và thế hệ mai sau.