Thứ sáu, 26/12/2025 | 11:02 GMT +7
Thứ sáu, 26/12/2025 | 11:02 GMT +7
Từ bao đời nay, hơn 2.000 gốc chè cổ thụ ấy vẫn âm thầm nuôi 41 hộ dân thôn Ngải Trồ, xã Dền Sáng (Lào Cai). Những gốc chè trăm tuổi vừa là nguồn thu nhập, vừa là niềm tự hào, là “báu vật rừng” mà bà con gìn giữ như máu thịt hàng trăm năm qua.
Xã Dền Sáng xây thương hiệu chè cổ thụ hữu cơ từ sự đồng lòng của chính quyền và người dân. Ảnh: Bích Hợp.
Dền Sáng vốn nổi tiếng với các sản phẩm nông nghiệp bản địa, nhưng phải vài năm trở lại đây, câu chuyện đánh thức vùng chè cổ thụ mới được đặt lên bàn nghị sự của chính quyền và người dân. Ông Tẩn Láo Lở, Trưởng thôn Ngải Trồ - nơi có quần thể chè cổ thụ quý hiếm dẫn chúng tôi đi giữa rừng chè, giọng đầy tự hào: “2.000 cây chè cổ thụ ở đây là của chung 41 hộ. Gia đình nào cũng góp công giữ rừng, chăm cây. Cây chè ở đây không hề có thuốc bảo vệ thực vật, chỉ làm cỏ thủ công, bón phân chuồng. Chúng tôi coi chè như của để dành cho con cháu”.
Hàng năm vào tháng 2 - 4 các hộ tiến hành hái chè. Thôn Ngải Trồ có quy định cụ thể khi nào hái sẽ thông báo tới các hộ, mỗi hộ sẽ được cử 2 người đi hái. Mỗi lần bình quân mỗi hộ hái được khoảng 2kg búp chè tươi, thương lái tới tận nơi thu mua với giá 300 nghìn đồng/kg. 1 tháng sẽ hái được khoảng 7 - 10 lần, cho thu nhập mỗi hộ khoảng 4,2 - 6 triệu đồng/tháng.
Cây chè cổ thụ hữu cơ ở Dền Sáng mang lại sinh kế bền vững cho 41 hộ dân thôn Ngải Trồ, vừa góp phần bảo vệ môi trường. Ảnh: Bích Hợp.
Chè cổ thụ hữu cơ Dền Sáng được chế biến bằng phương pháp thủ công, chè có màu xanh đậm, vị chát dịu và hậu ngọt kéo dài. Nhiều thương lái tìm mua, nhưng số lượng luôn khan hiếm. Quý vì ít, càng quý hơn vì là chè hữu cơ.
Không chỉ tạo ra giá trị kinh tế, cây chè cổ thụ cũng góp phần quan trọng giữ đất, giữ nước cho cả khu vực. Những đồi chè xanh tốt giúp hạn chế xói mòn, tạo sinh kế bền vững cho bà con người Mông, Dao.
Theo quy định tự nguyện của thôn, mỗi hộ được giao chăm sóc một phần diện tích, nhưng khi thu hoạch mỗi hộ chỉ được 2 người tham gia hái, được bao nhiêu hưởng bấy nhiêu, có người giám sát nên bà con tuyệt đối không bán phá giá hay khai thác ồ ạt. Nhờ vậy, các gốc chè được bảo vệ chặt chẽ, không xảy ra tình trạng chặt cành, bứt lá vô tội vạ như ở một số vùng chè cổ thụ khác.
Ông Lưu Chung Thành, Trưởng phòng Kinh tế xã Dền Sáng chia sẻ, tiềm năng chè cổ thụ ở đây không chỉ nằm ở sản lượng mà nằm ở chất lượng và giá trị văn hóa. Chè Dền Sáng có hương rất riêng, lại hoàn toàn hữu cơ. Nếu được chứng nhận, xây dựng thương hiệu bài bản, kết hợp du lịch trải nghiệm, chắc chắn giá trị kinh tế sẽ tăng gấp nhiều lần.
Khai mở giá trị chè hữu cơ cổ thụ là cơ hội mới cho Dền Sáng phát triển kinh tế bền vững. Ảnh: Bích Hợp.
Theo ông Thành, xã đã lên kế hoạch phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh để khảo sát, đánh giá chất lượng chè cổ thụ, hướng tới xây dựng mô hình sản xuất, chế biến, tiêu thụ theo chuỗi, đồng thời hỗ trợ người dân đăng ký chứng nhận hữu cơ.
Một trong những định hướng quan trọng là đưa các đồi chè cổ thụ vào phát triển du lịch sinh thái trải nghiệm. Du khách có thể đi bộ trong rừng chè, nghe người dân kể những câu chuyện về đời sống, tự tay hái lá chè, chế biến ngay tại nhà dân. Điều đó không chỉ tạo thu nhập cho bà con mà còn gắn trách nhiệm của cộng đồng với việc giữ gìn rừng chè.
Cuộc sống ấm no và bình yên đã về với bà con Ngải Trồ (xã Dền Sáng) nhờ biết phát huy giá trị của cây chè. Ảnh: Bích Hợp.
Ông Phạm Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Dền Sáng chia sẻ, đánh thức vùng chè cổ thụ là cơ hội để xã phát triển kinh tế bền vững, đúng định hướng nông nghiệp sinh thái mà tỉnh Lào Cai đang thúc đẩy.
Chè cổ thụ là tài sản vô giá, do đó xã Dền Sáng đang xây dựng đề án hỗ trợ người dân tham gia trồng bổ sung, bảo tồn gốc chè, đồng thời kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào chế biến và bao tiêu sản phẩm.
Địa phương sẽ tạo mọi điều kiện để sản phẩm chè cổ thụ trở thành lợi thế kinh tế của xã. Chủ tịch UBND xã Dền sáng cũng khẳng định, xã sẽ ưu tiên nguồn lực cho việc bảo tồn và quảng bá vùng chè gắn với du lịch cộng đồng tại Ngải Trồ.
LÀO CAI 2.000 cây chè cổ thụ ở Dền Sáng như chứng nhân trăm tuổi của núi rừng, mang lại sinh kế nuôi 41 hộ dân suốt bao đời.
Quá trình chuyển đổi từ canh tác hóa học sang hữu cơ, tuần hoàn vẫn đối mặt nhiều khó khăn với ba nhóm rào cản lớn.
QUẢNG NGÃI Kiên trì theo đuổi mục tiêu làm gạo sạch, một lão nông ở tỉnh Quảng Ngãi đã tự tìm hướng canh tác hữu cơ, giảm chi phí, an toàn với sức khỏe và môi trường.
Chị Trần Thị Ngọc Lan đã gây dựng chuỗi sản phẩm trà tía tô Hibiso, vươn ra xuất khẩu và phát triển bền vững cho nông dân Việt.
LÂM ĐỒNG Tận dụng phụ phẩm để ủ phân hữu cơ giúp nông dân giảm chi phí, cải thiện đất và bảo vệ môi trường, hướng tới nền nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn.
THANH HÓA Anh Thiên theo đuổi con đường làm nông nghiệp an toàn, sản xuất thực phẩm sạch theo chuẩn VietGAP và hữu cơ chỉ vì… mê phim Hàn Quốc.
NGHỆ AN Dù có bề dày sản xuất và diện tích chè khá lớn song đến nay diện tích chè hữu cơ được chứng nhận của Nghệ An mới khoảng 20ha, dư địa còn rất lớn.
QUẢNG TRỊ Khoai từ Cồn Tiên trồng theo hướng hữu cơ thu hoạch đến đâu được thương lái thu mua đến đó với giá gần gấp đôi so với vụ trước.
HÀ TĨNH Sau ‘cuộc cách mạng’ dồn điền đổi thửa, những cánh đồng lúa sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ ở Hà Tĩnh ngày càng nở rộ và được duy trì.
AN GIANG An Giang đang xây dựng vùng thốt nốt hữu cơ tập trung tại Bảy Núi, nâng tầm giá trị đặc sản truyền thống, tạo chuỗi liên kết bền vững gắn với chế biến, xuất khẩu.
