Thứ ba, 02/12/2025 | 14:54 GMT +7
Thứ ba, 02/12/2025 | 14:54 GMT +7
Trong bối cảnh tỉnh Lâm Đồng đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp tuần hoàn, nhiều hộ nông dân đã chủ động ủ phân hữu cơ vi sinh từ phụ phẩm nông nghiệp để giảm chi phí đầu vào, nâng cao hiệu quả sản xuất. Mô hình tưởng chừng quen thuộc này đang cho thấy hiệu quả rõ rệt ở các địa phương.
Ông Trần Văn Long ở thôn Tư Lâm, xã Đắk Sắk là một trong những hộ mạnh dạn đi đầu sử dụng phân vi sinh cho vườn cà phê và hồ tiêu. Ảnh: Phạm Hoài.
Những ngày chuyển mùa, trời vẫn nặng nề bởi những cơn mưa muộn. Trên các triền đồi cà phê ở thôn Tư Lâm (xã Đắk Sắk, Lâm Đồng) lớp đất xám bạc lộ rõ sau nhiều vụ canh tác phụ thuộc vào phân hóa học. Không khí ẩm thấp nhưng vườn cây vẫn thiếu sức sống, như báo hiệu đã đến lúc phải thay đổi cách làm. Giữa bối cảnh đó, gia đình ông Trần Văn Long ở thôn Tư Lâm là một trong những hộ mạnh dạn đi đầu thay đổi quy trình canh tác.
Trước đây, ông Long chủ yếu sử dụng phân hóa học cho vườn cà phê và hồ tiêu. Khi chi phí phân bón tăng cao, đất có dấu hiệu chai cứng, năng suất giảm, ông quyết định tham gia lớp tập huấn do ngành nông nghiệp tổ chức để học kỹ thuật ủ phân hữu cơ từ phụ phẩm nông nghiệp.
Với bể chứa 4m³ phụ phẩm như cành lá cà phê, cỏ khô, xác bã nông sản… cùng nấm Trichoderma, ông Long ủ phân theo quy trình chuẩn, đảm bảo độ ẩm, phủ bạt, đảo trộn định kỳ. Sau 90 ngày, đống ủ đạt tỷ lệ hoai mục khoảng 85%, mùi dịu, đất tơi, không còn hiện tượng nóng. “Tôi từng ủ xác bã cà phê nhưng kỹ thuật chưa chuẩn nên phân kém chất lượng. Giờ được hướng dẫn bài bản, phân hoai tốt, cây xanh khỏe, năng suất cây trồng được cải thiện hẳn”, ông Long chia sẻ
Nhiều hộ khác cũng đang chuyển đổi sang mô hình sử dụng phân hữu cơ tự ủ. Gia đình ông Lê Hữu Đề ở xã Nâm Nung có gần 1,5ha cà phê trồng xen với hơn 100 cây nhãn. Từ năm 2022, được cán bộ Hội Nông dân xã hướng dẫn công nghệ ủ phân cá vi sinh, ông bắt đầu thu gom cá tạp, rỉ mật và men vi sinh để ủ trong 10 thùng nhựa. Chỉ sau một tháng, ông thu được gần 300 lít đạm cá giàu dinh dưỡng, dễ hấp thu để bón cho cây trồng.
Nhiều hộ sau khi chuyển sang ủ phân vi sinh từ phụ phẩm tại chỗ đã giảm được 30 - 50% chi phí phân hóa học. Ảnh: Phạm Hoài.
“Vườn nhãn phát triển xanh tốt, trái to và ngọt hơn trước. Đất tơi xốp, cây trồng ít bệnh và phục hồi nhanh. Tôi tiết kiệm được khoảng 20 triệu đồng/năm so với thời điểm còn dùng hoàn toàn phân hóa học”, ông Đề cho biết.
Không chỉ giảm chi phí, phân hữu cơ vi sinh còn giúp phục hồi đất sau nhiều năm thâm canh. Các chất hữu cơ phân giải chậm, giữ ẩm tốt, cải thiện hoạt động của vi sinh vật đất, từ đó hạn chế sâu bệnh và giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Theo UBND xã Nâm Nung, các mô hình sử dụng phân hữu cơ tự ủ cho thấy hiệu quả rõ rệt. Nhiều hộ sau khi chuyển sang ủ phân vi sinh từ phụ phẩm tại chỗ đã giảm được 30 - 50% chi phí phân bón hoá học, trong khi năng suất cà phê, hồ tiêu và cây ăn trái vẫn duy trì ổn định qua các vụ. Điều này cho thấy nông dân không chỉ tiết kiệm được chi phí sản xuất mà còn chủ động hơn trước tình hình giá vật tư nông nghiệp tăng mạnh trong vài năm gần đây.
Lâm Đồng là địa phương có diện tích đất nông nghiệp lớn và cây trồng phong phú gồm rau, hoa, cà phê, cây ăn quả, chè… Toàn tỉnh hiện có khoảng 300.000ha đất canh tác cây trồng chính. Trong đó diện tích áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn cao (VietGAP, GlobalGAP, UTZ/4C, hữu cơ) đã tăng rõ rệt trong những năm gần đây.
Những quả mít bị hư được người dân tận dụng ủ phân vi sinh. Ảnh: Phạm Hoài.
Theo ông Hồ Gấm, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Lâm Đồng, việc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để ủ phân hữu cơ vi sinh không chỉ giúp giảm chi phí đầu vào mà còn góp phần cải thiện chất lượng đất và bảo vệ môi trường.
"Trong bối cảnh giá phân bón hóa học tăng cao và nông nghiệp phải thích ứng với biến đổi khí hậu, việc tự sản xuất phân hữu cơ tại hộ gia đình giúp nông dân chủ động nguồn phân bón, nâng cao năng suất cây trồng, đồng thời giảm lượng chất thải nông nghiệp thải ra môi trường", ông Gấm nhấn mạnh,
Nhận thấy phụ phẩm nông nghiệp như lá khô, cành cây, vỏ quả, rơm rạ, phế phụ phẩm nông nghiệp đang phát sinh rất nhiều nhưng chưa được tận dụng, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng đã định hướng tận dụng để phát triển mô hình nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn, khuyến khích nông dân tái sử dụng phụ phẩm để ủ phân hữu cơ vi sinh nhằm giảm chi phí đầu vào, cải thiện đất, đồng thời giảm phụ thuộc vào phân hóa học. Đây được xem là một trong những hướng đổi mới mạnh mẽ của ngành nông nghiệp tỉnh.
Cùng với đó, Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng tổ chức tập huấn kỹ thuật ủ phân hữu cơ vi sinh như cách thu gom phụ phẩm, phân loại, phối trộn, ủ đúng quy trình, xử lý vi sinh nhằm đảm bảo phân có chất lượng tốt, an toàn, không gây mùi, không phát sinh vi sinh vật gây hại.
LÂM ĐỒNG Tận dụng phụ phẩm để ủ phân hữu cơ giúp nông dân giảm chi phí, cải thiện đất và bảo vệ môi trường, hướng tới nền nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn.
An Giang phát triển mô hình lúa - tôm hữu cơ, hình thành vùng nguyên liệu đạt chuẩn, bảo vệ hệ sinh thái và mở rộng chuỗi giá trị xanh, bền vững.
GIA LAI Vợ chồng anh Siu Sát trở thành điểm sáng khi tiên phong trồng cà phê theo hướng hữu cơ, góp phần lan tỏa phong trào nông nghiệp sạch trong cộng đồng đồng bào Jrai.
Theo nhịp đập của xu thế, việc chuyển từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp hữu cơ là xu thế tất yếu, Nghệ An đang ưu tiên phát triển theo hướng này.
