Thứ tư, 24/09/2025 | 07:00 GMT +7
Thứ tư, 24/09/2025 | 07:00 GMT +7
Sa Pa - “thành phố trong sương” từ lâu đã là một biểu tượng của du lịch Việt Nam. Nơi đây không chỉ níu chân du khách bằng cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu ôn đới độc đáo hay nền văn hóa bản địa đặc sắc mà còn bởi những sản vật nông nghiệp mang hương vị riêng của núi rừng.
Phường Sa Pa đã xây dựng nghị quyết phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ gắn với phát triển du lịch. Ảnh: Báo Lào Cai.
Nằm ở phía Tây tỉnh Lào Cai, với độ cao trung bình 1.500 m so với mực nước biển, phường Sa Pa sở hữu món quà vô giá từ thiên nhiên với khí hậu ôn đới. Đây là lợi thế tuyệt đối, là điều kiện cần để phát triển các loại nông sản đặc hữu mà không nhiều nơi có được.
Ông Tô Ngọc Liễn, Chủ tịch UBND phường Sa Pa cho biết, với khí hậu đặc thù, Sa Pa có tiềm năng rất lớn để phát triển các sản phẩm đặc trưng gắn với thương hiệu của mình. Nhiều cây trồng không chỉ cho giá trị về nông nghiệp mà còn tạo cảnh quan đặc trưng như những mùa hoa đào, mận, lê bung nở trắng trời, hay các vườn hồng cổ, địa lan, dâu tây trĩu quả... Đây là tiền đề quan trọng để phát triển du lịch gắn với nông nghiệp.
Thực tế, Sa Pa không chỉ là nơi sản xuất mà còn là một thị trường tiêu thụ nông sản khổng lồ. Với hàng triệu lượt khách du lịch mỗi năm (riêng năm 2024 đón 4,6 triệu lượt, doanh thu 15.500 tỷ đồng), nhu cầu về nông sản sạch, chất lượng cao tại chỗ là rất lớn, tạo ra lợi thế ít vùng nông nghiệp nào có được.
Ông Trần Huy Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai thăm gian hàng sản phẩm OCOP của Sa Pa. Ảnh: Báo Lào Cai.
Tuy nhiên, bên cạnh món quà đó là bài toán không hề đơn giản với nhiều biến số phức tạp như địa hình phức tạp, độ dốc lớn, bị chia cắt mạnh gây khó khăn cho việc cơ giới hóa, làm tăng chi phí đầu tư và vận chuyển. Quy mô sản xuất của còn nhỏ lẻ, manh mún, các liên kết trong chuỗi giá trị còn yếu, dẫn đến chất lượng nông sản chưa đồng đều.
Hơn nữa, việc đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng các mô hình du lịch nông nghiệp đòi hỏi nguồn vốn lớn và trình độ quản lý, vận hành chuyên môn cao, trong khi các tổ chức, cá nhân sản xuất nông nghiệp còn khó khăn về nguồn lực tài chính và kinh nghiệm.
Một thách thức lớn khác đến từ thị trường bởi nông sản Sa Pa, đặc biệt là các sản phẩm thô đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ sản phẩm của các tỉnh bạn và hàng nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc. Bên cạnh đó, yêu cầu của người tiêu dùng ngày càng cao hơn về chất lượng, mẫu mã và các sản phẩm chế biến sâu.
Các mô hình nông nghiệp hữu cơ sẽ được Sa Pa ưu tiên phát triển trong thời gian tới. Ảnh: Thanh Tiến.
Với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, khai thác hết tiềm năng, lợi thế và biến thách thức thành cơ hội để đưa nông sản Sa Pa vươn xa, những năm gần đây, địa phương đã có bước chuyển mình mạnh mẽ, đặt những viên gạch đầu tiên cho nền nông nghiệp hiện đại, bền vững.
Toàn phường Sa Pa hiện có khoảng 300 ha sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tập trung chủ yếu vào hoa 150 ha, rau 80 ha, dược liệu hơn 40 ha... Các vùng sản xuất bước đầu đã hình thành rõ nét tại các tổ dân phố Ô Quý Hồ, Hàm Rồng, Sa Pả... với sự tham gia của hơn 10 doanh nghiệp, hợp tác xã tiên phong như Công ty TNHH MTV Trapaco Sa Pa, Công ty TNHH Tân Minh Phát, HTX rau quả Thắng Lợi, HTX Nông nghiệp Mai Anh và trên 100 hộ gia đình.
Doanh thu bình quân của các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt 1,4 tỷ đồng/ha/năm, lợi nhuận đạt hơn 500 triệu đồng/ha/năm. Cá biệt, mô hình trồng hoa lily cho doanh thu tới 2,7 tỷ đồng/ha/năm, cà chua đạt hơn 1 tỷ đồng/ha/năm. Giá trị sản xuất trên một ha đất đã tăng ngoạn mục từ 15,4 triệu đồng năm 2008 lên 160 triệu đồng năm 2025.
Nhiều sản phẩm OCOP của Sa Pa đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Ảnh: Báo Lào Cai.
Song song đó, việc xây dựng thương hiệu nông sản được đặc biệt chú trọng. Đến nay, Sa Pa đã có 5 nhãn hiệu gắn với địa danh như “Rau an toàn Sa Pa”, “Cá nước lạnh Sa Pa”, “Nấm hương Sa Pa”, “Su su Sa Pa”, “Hoa Sa Pa”. Toàn phường có 29 sản phẩm OCOP, trong đó có 2 sản phẩm đạt 5 sao là Cao mềm Actiso Sa Pa và Trà phun sương Actiso Sa Pa của Công ty TNHH MTV Traphacosapa. Đặc biệt, đã có doanh nghiệp đầu tiên của Công ty TNHH Hà Lâm Phong được cấp chứng nhận hữu cơ cho sản phẩm nấm hương với diện tích 1,5 ha.
Mô hình nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái cũng phát triển mạnh mẽ và ngày càng được du khách yêu thích. Các vườn dâu tây của HTX rau quả Thắng Lợi, vườn cà chua của Sa Pa farm (Công ty TNHH Tân Minh Phát), trang trại cá nước lạnh hay trải nghiệm tắm lá thuốc của người Dao đỏ... đã trở thành những điểm đến hấp dẫn.
Trong đó, vườn hồng cổ Sâu Chua và vườn hồng Mộng Mơ đã được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh. Các mô hình này ước tính đón trên 200 nghìn lượt khách mỗi năm, mang lại doanh thu trên 100 tỷ đồng, minh chứng cho sức hấp dẫn của sự kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch.
Một số sản phẩm nông sản hữu cơ của Sa Pa đã xây dựng được thương hiệu riêng của vùng đất mây ngàn. Ảnh: Thanh Tiến.
Tầm nhìn của Sa Pa trong giai đoạn 2025 - 2030 là tạo ra một cuộc cách mạng thực sự, vẽ lại bản đồ nông nghiệp gắn kết bền vững với du lịch nhằm xây dựng thương hiệu cho Khu du lịch Quốc gia.
Theo ông Tô Ngọc Liễn, Chủ tịch UBND phường Sa Pa, để hiện thực hóa tầm nhìn này, một chiến lược đa tầng, liền mạch đã được vạch ra. Nền tảng cốt lõi là phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ tập trung, ưu tiên các nông sản thế mạnh như dược liệu, rau ôn đới, hoa, cá nước lạnh. Mục tiêu không chỉ là sản xuất sạch mà còn xây dựng hình ảnh nông đặc sản mang đậm bản sắc văn hóa, tạo ra thương hiệu chung “Sa Pa xanh – Nông nghiệp sạch – Du lịch bền vững”.
Trên nền tảng đó, Sa Pa sẽ tạo ra sự giao thoa giữa nông nghiệp và du lịch. Thay vì tồn tại song song, hai lĩnh vực này sẽ hòa quyện vào nhau. Các khu nông trại du lịch hữu cơ (organic farmstay) sẽ được xây dựng, các tour du lịch trải nghiệm canh nông như “Một ngày làm nông dân Sa Pa” sẽ được thiết kế riêng cho từng nhóm khách hàng và lồng ghép vào các lễ hội. Mô hình liên kết “4 nhà” (nhà quản lý – nhà nông – nhà doanh nghiệp nông nghiệp – nhà doanh nghiệp du lịch) sẽ là chất keo kết dính, đảm bảo chuỗi giá trị vận hành trơn tru, từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ.
Để cú hích này đủ mạnh, công nghệ và hợp tác quốc tế được xem là giải pháp đột phá. Sa Pa đặt mục tiêu tăng tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao lên ít nhất 30% diện tích canh tác, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và truy xuất nguồn gốc.
Du khách sẽ có nhiều tour du lịch trải nghiệm nông nghiệp ở Sa Pa. Ảnh: Thanh Tiến.
Đặc biệt, phường sẽ tăng cường hợp tác với các địa phương của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) như huyện Kim Bình, Bình Biên để chuyển giao công nghệ nông nghiệp chất lượng cao, học hỏi kinh nghiệm sản xuất các mặt hàng thế mạnh như nấm, dâu tây, hoa.
“Chúng tôi sẽ thiết lập các chương trình hợp tác, tổ chức các đoàn giao lưu, học hỏi kinh nghiệm và trao đổi chuyên gia, khuyến khích các hợp tác xã tham gia các dự án liên kết sản xuất xuyên biên giới”, ông Liễn cho biết thêm.
Phường Sa Pa đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đào tạo, nâng cao kỹ năng ứng dụng khoa học kỹ thuật và chuyển đổi số cho 80% nông dân và các HTX. Các chương trình tập huấn kỹ thuật canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP/GlobalGAP, kỹ năng quản lý, quảng bá sản phẩm sẽ được triển khai sâu rộng.
Con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với tầm nhìn rõ ràng, những giải pháp cụ thể và sự đồng lòng của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, khát vọng về một nền nông nghiệp xanh cất cánh cùng du lịch trên miền đất mây ngàn đang dần trở thành hiện thực, hứa hẹn một tương lai phát triển bền vững hơn.
LÀO CAI Giai đoạn 2025 - 2030, Sa Pa sẽ đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ nhằm vẽ lại bản đồ nông nghiệp gắn với phát triển du lịch.
LÀO CAI Một nông dân ở xã Lâm Giang đã mạnh dạn cải tạo đất trồng nhãn và sắn kém hiệu quả sang canh tác bưởi hữu cơ, thu lãi từ 200 - 300 triệu đồng/năm.
TS S. Anbalagan nói: 'Sikkim trở thành bang đầu tiên ở Ấn Độ chuyển đổi toàn diện sang nông nghiệp hữu cơ, tiên phong trong phát triển bền vững và bảo vệ môi trường'.
LÂM ĐỒNG Mô hình trang trại đa canh với măng cụt, sầu riêng, chôm chôm này được canh tác hữu cơ, không chỉ rất hiệu quả mà còn là điểm tham quan hấp dẫn.
Trung Quốc, Philippines, Nhật Bản, Bhutan, mỗi quốc gia đều có cách riêng thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ, mang đến kinh nghiệm quý giá cho mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.
NINH BÌNH Xác định nông nghiệp là trụ đỡ, Ninh Bình phát triển sản xuất hữu cơ gắn với du lịch, nâng tầm đặc sản địa phương thành sản phẩm giá trị phục vụ du khách.
