Ủ phân hữu cơ bón cho cây trồng giúp cây khỏe, đất khỏe, môi trường sạch

Những năm gần đây, phong trào sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ đã lan rộng tại nhiều địa phương ở Quảng Ngãi. Không chỉ thay đổi tập quán canh tác truyền thống, nông dân còn tận dụng tối đa nguồn phụ phẩm sẵn có để ngâm ủ thành dung dịch phân bón hữu cơ, góp phần tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất, tạo ra những sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng.

Tại xã Nghĩa Hà, ông Tiêu Văn Cầm (trú thôn Sung Túc) được xem là người tiên phong trong việc trồng rau hữu cơ. Ông chủ động sử dụng phân chuồng ủ hoai kết hợp với dung dịch hữu cơ tự chế để bón cho rau thay vì dùng phân hóa học. “Loại dung dịch này dễ làm, bổ sung dinh dưỡng rất tốt mà chi phí cũng rẻ nhiều lần so với phân bón hóa học. 1 sào rau chỉ tốn khoảng 500.000 đồng nhưng có thể tưới được 3 lứa”, ông Cầm chia sẻ.

Công thức ủ phân mà ông Cầm áp dụng gồm 1 lít mật mía, thân rễ chuối cắt lát, 3kg bã đậu nành, 3kg bã lạc, 6 hũ sữa chua và 10 lít nước. Sau 10 ngày ngâm ủ, dung dịch chuyển màu vàng cánh gián, có mùi thơm men rượu, có thể dùng để tưới hoặc phun định kỳ mỗi tuần một lần cho rau. Nhờ cách làm này, vườn rau của ông luôn xanh tốt, cho sản lượng ổn định, giá bán từ 10.000 - 15.000 đồng/kg, đặc biệt luôn có đầu ra ổn định. Người tiêu dùng tin tưởng bởi rau sạch, không hóa chất. “Tôi chỉ áp dụng kinh nghiệm canh tác truyền thống rồi cải tiến để đạt hiệu quả cao hơn. Toàn bộ quy trình đều không dùng phân hóa học”, ông nói.

Không chỉ ở Nghĩa Hà, mô hình này còn lan rộng đến nhiều nơi khác trong tỉnh. Tại xã Ya Ly, chị Lê Hồng Thanh đã tận dụng cá tạp đánh bắt được ở lòng hồ thủy điện để chế biến thành phân cá hữu cơ phục vụ cho 2 ha cây ăn quả của gia đình. Mỗi thùng 200 lít phân cá được ủ từ 100kg cá tạp, 10kg mật mía, 2kg men vi sinh và nước, sau 1 - 2 tháng có thể sử dụng. Chị pha loãng dung dịch với nước để tưới hoặc phun lên lá, giúp cây phát triển mạnh, ra quả phát triển đều, hạn chế sâu bệnh.

“1 lít phân cá tôi pha với hơn 60 lít nước, có thể phun qua lá hoặc tưới trực tiếp vào gốc cây. Nhờ chuyển đổi từ phân hóa học sang phân cá hữu cơ, tôi tiết kiệm gần 20 triệu đồng tiền phân bón mỗi vụ. Sản lượng cây ăn quả cũng tăng từ 5 - 6 tấn/năm lên 7 - 8 tấn/năm. Trước đây dùng phân hóa học chi phí cao mà cây dễ bị sâu bệnh. Từ khi dùng phân cá, cây khỏe hơn, quả to, chất lượng tốt. Người mua cũng yên tâm hơn vì đây là sản phẩm sạch. Với giá bán các loại rau quả ổn định, mỗi năm gia đình tôi lãi hàng trăm triệu đồng”, chị Thanh chia sẻ.

Chi phí đầu tư phân bón và thuốc bảo vệ thực vật luôn chiếm tỷ trọng lớn trong sản xuất nông nghiệp. Việc người dân mạnh dạn áp dụng các phương pháp ngâm ủ phân hữu cơ từ phụ phẩm nông nghiệp không chỉ giảm gánh nặng tài chính mà còn góp phần bảo vệ môi trường đất, nước, giảm thiểu ô nhiễm.

Ông Nguyễn Hoài Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, việc người dân chủ động ngâm ủ phân bón hữu cơ từ phụ phẩm nông nghiệp đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cả về kinh tế lẫn môi trường. Nông dân tiết kiệm đáng kể chi phí sản xuất nhờ tận dụng các nguyên liệu sẵn có tại địa phương như cá tạp, mật mía, rơm rạ, thân chuối, xác bã đậu nành… để tạo ra phân bón hữu cơ giàu dinh dưỡng.

Điều này không chỉ giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất, chất lượng nông sản mà còn góp phần cải tạo độ màu mỡ của đất, cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng, hạn chế ô nhiễm môi trường do lạm dụng hóa chất. Ông Tâm nhấn mạnh, mô hình này phù hợp với điều kiện sản xuất của nhiều địa phương trong tỉnh và đang được ngành nông nghiệp khuyến khích nhân rộng.

“Đây cũng là định hướng quan trọng để phát triển nền nông nghiệp xanh, giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, nhất là khu vực nông thôn, miền núi. Chúng tôi kỳ vọng mô hình này sẽ trở thành hướng đi bền vững cho sản xuất nông nghiệp Quảng Ngãi, vừa bảo vệ môi trường, vừa tạo giá trị kinh tế cao cho bà con”, ông Nguyễn Hoài Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng tỉnh Quảng Ngãi khẳng định.