Nông dân Thanh Long Hội trồng thanh long hữu cơ, không lo đầu ra

Cây khỏe, ít bệnh, trái nặng và ngọt hơn

Tại xã Thanh Long Hội, tỉnh Tây Ninh, nhiều nông dân đang kiên trì theo đuổi hướng đi khó nhưng bền vững, đó là canh tác thanh long theo hướng hữu cơ. Trong số đó, ông Nguyễn Triệu Long là một trong những người tiên phong với gần 20 năm gắn bó cùng cây thanh long.

Bài liên quan

Thanh long hữu cơ không lo thừa hàng dội chợ

Thời điểm ban đầu, giống như nhiều nông dân khác, ông Long áp dụng phương thức canh tác hóa học. Cây sinh trưởng nhanh, trái to nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vườn thường xuyên phát sinh bệnh hại, chi phí thuốc bảo vệ thực vật cao, trong khi sản phẩm chủ yếu bán sang Trung Quốc – thị trường phụ thuộc lớn vào biến động cung cầu khiến giá cả bấp bênh.

Khoảng hơn 10 năm trước, ông Long quyết định chuyển sang sản xuất thanh long theo hướng hữu cơ, sinh học. Bước chuyển này giúp vườn thanh long khỏe hơn, ít bệnh, trái nặng và ngọt hơn. Quan trọng hơn, sản phẩm có cơ hội mở rộng ra các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Châu Âu – nơi tiêu chuẩn an toàn thực phẩm được đặt lên hàng đầu.

Một trong những lợi ích rõ rệt nhất của mô hình theo hướng hữu cơ là tiết kiệm chi phí. So với phương thức truyền thống, chi phí phân bón giảm khoảng 20 – 30%. Thuốc sinh học có giá tương đương thuốc hóa học nhưng duy trì cân bằng hệ sinh thái trong đất, giúp giảm áp lực dịch hại về lâu dài. Thanh long sản xuất theo hướng hữu cơ không chỉ giòn, ngọt, trọng lượng trái vượt trội mà còn có giá cao hơn, đáp ứng tốt các hợp đồng bao tiêu ổn định.

Bài liên quan

Ấn tượng giống chanh vàng không hạt ‘đẹp mắt, sống khoẻ’

Chị Phạm Thị Ngọc Thu cùng ở xã Thanh Long Hội cho biết gia đình trước đây sản xuất thanh long theo cách truyền thống, thường rơi vào cảnh được mùa mất giá. Sau nhiều năm gắn bó với mô hình hữu cơ, chị nhận thấy vườn thanh long tươi tốt, ít sâu bệnh hơn. Đặc biệt, sản phẩm làm ra không lo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Điều này vừa tạo niềm tin cho người tiêu dùng, vừa mang lại lợi ích sức khỏe cho chính người trồng. Hiện chị canh tác hơn 1,7 ha thanh long và dự định mở rộng diện tích trong thời gian tới, tiếp tục hướng đến mục tiêu sản xuất sạch phục vụ cả thị trường trong và ngoài nước.

“Chi phí sản xuất hiện chỉ khoảng 5.000 – 6.000 đồng/kg đối với chính vụ, 10.000 – 12.000 đồng/kg đối với vụ nghịch. Nhờ đó, lợi nhuận luôn đảm bảo, giúp nông dân yên tâm đầu tư lâu dài”, chị Thu chia sẻ.

Tuy nhiên, cây thanh long canh tác theo hướng hữu cơ vẫn đối mặt với nhiều loại bệnh khó trị như đốm nâu, đốm trắng, nấm tắc kè hay ung thư cành. Giải pháp duy nhất là tăng cường phòng ngừa bằng chế phẩm sinh học, nấm đối kháng, giữ cho vườn thông thoáng, giảm áp lực lây lan. Việc tuân thủ quy trình kỹ thuật canh tác theo hướng hữu cơ đòi hỏi sự kiên trì, không thể nóng vội. Do đó, sự đồng hành của HTX, doanh nghiệp và ngành chức năng là yếu tố quan trọng giúp nông dân yên tâm gắn bó với hướng đi này.

Hướng tới thị trường tiềm năng và ổn định

Để tránh tình trạng nông dân rơi vào vòng luẩn quẩn trồng – chặt – trồng, ngành Nông nghiệp Tây Ninh xác định cần có đi lâu dài, đồng bộ. Trước hết, phải đẩy mạnh sản xuất an toàn, đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP nhằm đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường xuất khẩu chính ngạch. Khi sản phẩm đạt chuẩn, thanh long sẽ có lợi thế cạnh tranh, không lo đầu ra vì dễ dàng tiếp cận những hệ thống phân phối lớn cũng như xuất khẩu sang các thị trường khó tính.

Để đạt được điều đó, nông dân cần thay đổi tư duy sản xuất, tuân thủ nghiêm quy trình canh tác an toàn, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đúng kỹ thuật, hạn chế hóa chất và tăng cường ứng dụng các chế phẩm sinh học. Song song đó, ngành chức năng tiếp tục tăng cường tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật giúp nông dân nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm đồng đều và giảm phụ thuộc vào thương lái.

Một giải pháp quan trọng khác là tổ chức lại sản xuất theo chuỗi liên kết. Thông qua HTX và tổ hợp tác, nông dân có điều kiện ký hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp, bảo đảm đầu ra ổn định hơn. Thực tế cho thấy, giá bán thanh long của thành viên HTX luôn cao hơn thị trường tự do từ 10 - 15%.

Bên cạnh đó, phát triển công nghiệp chế biến được xem là hướng đi tất yếu. Hiện phần lớn thanh long vẫn tiêu thụ dưới dạng tươi dẫn đến áp lực lớn vào chính vụ thu hoạch. Nếu có thêm các nhà máy chế biến thành nước ép, sấy khô, đông lạnh… thì thời gian bảo quản sẽ kéo dài, thị trường tiêu thụ được mở rộng, giá trị gia tăng cũng cao hơn.

Một yếu tố then chốt khác là xây dựng thương hiệu và phát triển xuất khẩu chính ngạch. Tây Ninh có lợi thế đất đai phù hợp cho thanh long, nhưng để sản phẩm “bay xa” cần đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc, đăng ký chỉ dẫn địa lý và xúc tiến thương mại. Ngành nông nghiệp tỉnh cũng định hướng mở rộng thị trường ngoài Trung Quốc, hướng tới Hàn Quốc, Nhật Bản, EU – những thị trường tiềm năng và ổn định hơn.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tây Ninh Đinh Thị Phương Khanh cho biết, thanh long vẫn là cây trồng chủ lực của nhiều địa phương trong tỉnh. Để cây trồng này phát triển bền vững, không thể chỉ trông chờ vào thị trường Trung Quốc mà cần mở rộng sang các thị trường tiềm năng, ổn định hơn như Hàn Quốc, Nhật Bản, EU.

Ngành nông nghiệp tỉnh sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp và hợp tác xã trong việc kết nối, ký kết hợp đồng tiêu thụ dài hạn; đồng thời khuyến khích, hướng dẫn nông dân sản xuất theo các tiêu chuẩn nông nghiệp tiên tiến, đáp ứng yêu cầu khắt khe của xuất khẩu chính ngạch.

Câu chuyện của những nông dân kiên định với hướng đi hữu cơ cho thấy nông nghiệp chỉ thực sự phát triển khi gắn liền với yếu tố bền vững. Trong bối cảnh thị trường ngày càng khắt khe, những mô hình này đang góp phần xây dựng thương hiệu nông sản của Tây Ninh, mở ra cơ hội để thanh long vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.