Nông nghiệp hữu cơ mở lối cho du lịch xanh

Ông Nguyễn Sinh Tiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình cho biết, tỉnh có tổng diện tích đất nông nghiệp khoảng 260.000 ha. Giá trị sản xuất ngành nông lâm thủy sản theo giá hiện hành đạt hơn 70.000 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng ngành bình quân 2,5%/năm.

Trong lĩnh vực trồng trọt, Ninh Bình được coi là một trong những cái nôi của văn minh lúa nước, mỗi năm gieo trồng khoảng 250.000 ha lúa, cho sản lượng khoảng 1,5 triệu tấn, lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Hồng. Ngoài ra tỉnh còn có trên 30.000 ha rau màu, gần 20.000 ha cây ăn quả.

Thủy sản cũng là thế mạnh khi toàn tỉnh có trên 35.000 ha nuôi trồng, lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Hồng. Lâm nghiệp có khoảng 36.000 ha rừng, đứng thứ hai trong khu vực (sau Quảng Ninh). Về chăn nuôi, tổng đàn lợn đạt 1,1 triệu con, 25 triệu con gia cầm và hơn 120.000 trâu, bò.

Hiện toàn tỉnh có 25,9 ha được chứng nhận sản xuất hữu cơ, tập trung vào các loại cây dược liệu như sắn dây, nghệ, trà hoa vàng, sâm Cúc Phương, giảo cổ lam, cà gai leo, cỏ ngọt, kim ngân, tía tô... Ngoài ra còn có hơn 5.000 ha lúa và trên 700 ha rau màu sản xuất theo hướng hữu cơ, cùng 6.000 ha lúa canh tác theo quy trình giảm phát thải khí nhà kính.

Ninh Bình hiện cũng có tới 980 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 153 sản phẩm 4 sao, 3 sản phẩm 5 sao.

Đặc biệt, 1.689 ha vùng nuôi ngao Rạng Đông - Kim Sơn đã đạt chứng nhận quốc tế ASC (Hội đồng Quản lý Nuôi trồng thủy sản), giúp Ninh Bình trở thành một trong những địa phương có sản phẩm thủy sản hữu cơ được quốc tế công nhận, mở ra cơ hội xuất khẩu và hội nhập sâu rộng.

Không chỉ sản xuất, Ninh Bình còn phát triển mạnh nông nghiệp gắn với du lịch. Các mô hình trải nghiệm như "Cánh đồng lúa Sắc vàng Tam Cốc", "Đầm sen Hang Múa", "Farm Riti - Cúc Chi"… đã trở thành điểm nhấn trong Tuần du lịch hàng năm, thu hút hàng triệu du khách đến tham quan, trải nghiệm nông nghiệp sinh thái.

Tuy nhiên ông Tiến cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế, vướng mắc của địa phương trong phát triển nông nghiệp hữu cơ. Đầu tiên phải kể đến là diện tích được chứng nhận hữu cơ mới chỉ đạt 25,9 ha, quá khiêm tốn so với tiềm năng.

Thứ hai, cũng như các tỉnh Đồng bằng sông Hồng khác, việc sở hữu đất đai còn manh mún (bình quân 1 ha lúa do khoảng 5 hộ canh tác), điều này gây khó khăn cho việc áp dụng quy trình hữu cơ khép kín, truy xuất nguồn gốc, chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế.

Thứ ba, chi phí sản xuất cao, năng suất thấp, thị trường chưa ổn định khiến nông dân chưa thực sự mạnh dạn chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ.

Thứ tư, tác động của điều kiện xã hội do lao động nông nghiệp già hóa, thiếu lực lượng trẻ có trình độ và tác động của biến đổi khí hậu như hạn hán, ngập úng, xâm nhập mặn… ảnh hưởng đến canh tác hữu cơ, đặc biệt là lúa và thủy sản.

Thứ năm, quy trình, thủ tục chứng nhận hữu cơ khắt khe, đòi hỏi thời gian và chi phí cao, khiến nhiều mô hình chỉ dừng ở “sản xuất theo hướng hữu cơ” chứ chưa được chứng nhận.

Chia sẻ về định hướng phát triển phát triển của tỉnh trong thời gian tới, ông Tiến cho hay, Ninh Bình sẽ lấy du lịch và công nghiệp văn hóa làm mũi nhọn, lấy công nghiệp cơ khí ô tô hiện đại và các ngành công nghiệp công nghệ cao làm động lực, lấy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo làm đột phá và lấy nông nghiệp làm trụ đỡ.

Với ngành nông nghiệp, tỉnh sẽ tập trung xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, an toàn, tuần hoàn, đa giá trị, ứng dụng công nghệ cao, phát triển nông nghiệp số, nông nghiệp du lịch sinh thái, cảnh quan. Tập trung phát triển các sản phẩm nông nghiệp đặc sản, đặc hữu, đặc trưng phục vụ du lịch. Đẩy mạnh công nghiệp chế biến, bảo quản đáp ứng yêu cầu trong nước và xuất khẩu. Hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung có quy mô phù hợp với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc sản, OCOP.