Tiềm năng nông nghiệp hữu cơ của Lâm Đồng từ ba vùng sinh thái khác biệt

Mở rộng không gian phát triển xanh

Sau khi hợp nhất Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận thành tỉnh Lâm Đồng mới, toàn tỉnh có diện tích tự nhiên trên 24.000 km², dân số khoảng 3,3 triệu người. Đây là lợi thế lớn để quy hoạch sản xuất nông nghiệp đa vùng sinh thái, từ cao nguyên mát lạnh, đất đỏ bazan đến duyên hải đầy nắng gió.

Trên nền tảng đó, tỉnh định hướng tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng hữu cơ, công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Đến nay, diện tích sản xuất đạt các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ của toàn tỉnh đã vượt 150.000 ha. Khu vực Đà Lạt nổi bật với rau, hoa công nghệ cao trong nhà kính, Đắk Nông (cũ) có thế mạnh cây công nghiệp dài ngày như cà phê, hồ tiêu, cao su, Bình Thuận (cũ) nổi bật với thanh long, nho, táo và mô hình tưới tiết kiệm, canh tác trong nhà kính, nhà lưới...

Theo quy hoạch giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050, tỉnh Lâm Đồng phấn đấu trở thành trung tâm sản xuất nông nghiệp xanh của cả nước với mục tiêu mở rộng diện tích hữu cơ, giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh của nông sản trên thị trường trong và ngoài nước.

Trên thực tế, nhiều nông dân, hợp tác xã đã mạnh dạn chuyển hướng sang canh tác hữu cơ, bước đầu mang lại kết quả tích cực. Điển hình như gia đình ông Phan Viết Cường ở thôn 14, xã Nhân Cơ với hơn 3 ha sầu riêng.

Vườn cây của ông được chọn làm mô hình thí điểm canh tác bền vững, áp dụng quy trình thực hành nông nghiệp tốt. Ông Cường hạn chế thấp nhất hóa chất, thuốc trừ cỏ, phân bón vô cơ và ghi chép chi tiết từng công đoạn để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Nhờ vậy, sản phẩm sầu riêng của ông ngày càng được thị trường tin tưởng.

“Quá trình chuyển sang canh tác hữu cơ đã được tôi cân nhắc và tìm hiểu từ lâu, mặc dù thời gian đầu gặp nhiều khó khăn nhưng để vườn cây phát triển ổn định và chất lượng trái sầu riêng đảm bảo thì buộc phải đi theo hướng hữu cơ mới có thể nâng cao giá trị trên thị trường”, ông Cường chia sẻ.

Theo ông Bùi Phú Tôn, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xuất nhập khẩu Nghiệp Xuân ở thôn Phú Xuân, phường Đông Gia Nghĩa, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, nông nghiệp hữu cơ chính là cánh cửa mở ra tương lai bền vững cho nông dân và doanh nghiệp.

“Chúng tôi đã đồng hành với nông dân trong thực hành nông nghiệp tốt, coi đây là giải pháp vừa nâng cao chất lượng sản phẩm, vừa bảo vệ môi trường sinh thái”, ông Tôn cho hay.

Tương tự, tại các địa phương khác của tỉnh Lâm Đồng, nhiều hợp tác xã cũng đã mạnh dạn đầu tư mô hình sản xuất hữu cơ với những sản phẩm không chỉ thân thiện với môi trường mà còn góp phần nâng cao uy tín, mở rộng thị trường cho nông sản địa phương.

Đặc biệt thuận lợi nhờ 3 vùng sinh thái khác biệt

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng, dù tiềm năng lớn nhưng việc chuyển đổi sang nông nghiệp hữu cơ vẫn gặp nhiều khó khăn. Chi phí sản xuất cao, thời gian đầu năng suất giảm từ 20 - 25% khiến nhiều nông dân còn e ngại. Công tác quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc chưa đồng bộ, người tiêu dùng khó phân biệt sản phẩm hữu cơ với sản phẩm thông thường. Đầu ra cho sản phẩm hữu cơ chưa thật sự ổn định khiến không ít nông dân, doanh nghiệp còn băn khoăn khi đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lâm Đồng cho biết, hiện sản xuất hữu cơ ở địa phương vẫn còn nhỏ lẻ, tự phát, thiếu liên kết nên hiệu quả chưa cao. Để khắc phục, cần hình thành chuỗi giá trị gắn kết nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp, có sự hỗ trợ của chính quyền để bảo đảm tính bền vững.

Thời gian tới, Lâm Đồng sẽ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như xây dựng vùng sản xuất hữu cơ tập trung, hỗ trợ tín dụng và kỹ thuật cho nông dân, tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Nâng cao năng lực chứng nhận, dán nhãn sản phẩm hữu cơ để tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Đồng thời ứng dụng mạnh mẽ công nghệ cao và chuyển đổi số trong sản xuất, quản lý nông nghiệp nhằm tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải và nâng cao giá trị gia tăng.

Với lợi thế hợp nhất ba vùng sinh thái khác biệt, tỉnh Lâm Đồng đang có điều kiện đặc biệt thuận lợi để phát triển nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao và bền vững. Những mô hình tiên phong như canh tác sầu riêng hữu cơ ở một số địa phương thuộc khu vực Đắk Nông cũ, các hợp tác xã rau hữu cơ ở Đà Lạt hay thanh long hữu cơ ở Bình Thuận cũ là minh chứng cho hướng đi đúng đắn.

“Dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, sự đồng hành của doanh nghiệp và nỗ lực của nông dân, nông nghiệp hữu cơ tại Lâm Đồng chắc chắn sẽ từng bước phát triển mạnh, khẳng định thương hiệu trên thị trường trong và ngoài nước, đóng góp tích cực vào mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững”, ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lâm Đồng khẳng định.