Nghệ An bắt nhịp dòng chảy nông nghiệp hữu cơ

Triển khai Quyết định số 885/QĐ-TTg ngày 23/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020 - 2030 và Quyết định số 5317/QĐ BNN.CBTTNS ngày 28/12/2020 của Bộ NN-PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt Kế hoạch hành động, Sở NN-PTNT Nghệ An (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3108/QĐ-UBND ngày 11/10/2022 phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn giai đoạn 2022 - 2030.

Đề án đặt mục tiêu đến năm 2030 diện tích nhóm đất nông nghiệp sản xuất hữu cơ đạt khoảng 2,5 - 3% tổng diện tích đất nông nghiệp toàn tỉnh; diện tích đất trồng trọt hữu cơ đạt trên 2% tổng diện tích đất trồng trọt với lúa, rau củ quả, mía, lạc, cây ăn quả, chè, cây dược liệu… là cây trồng chủ lực; tỷ lệ sản phẩm chăn nuôi hữu cơ đạt khoảng 2 - 3% tổng sản phẩm chăn nuôi, ưu tiên thịt gia súc gia cầm, sữa bò, mật ong…

Diện tích nuôi trồng thủy sản hữu cơ đạt khoảng 1,5 - 3% tổng diện tích nuôi, trong đó tập trung các loài cho giá trị kinh tế cao như tôm, cá, lươn, rươi, ốc bươu đen… Đối với sản phẩm dược liệu và lâm sản ngoài gỗ từ tự nhiên, phấn đấu tỷ lệ sản phẩm hữu cơ trên tổng sản lượng đạt khoảng 95 - 98%.

Để cán đích, Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã đề ra 7 nhóm giải pháp thực hiện gồm: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật về nông nghiệp hữu cơ; hoàn thiện cơ chế, chính sách; thúc đẩy nghiên cứu, áp dụng khoa học, công nghệ; xây dựng và nhân rộng mô hình điểm; tăng cường công tác thông tin tuyên truyền; hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu sản xuất; liên kết sản xuất, xúc tiến thương mại, quảng bá tiêu thụ sản phẩm.

Hiện nay, việc triển khai thực hiện Đề án nông nghiệp hữu cơ tại Nghệ An còn đối diện với không ít rào cản, thách thức. Rõ nhất là chi phí sản xuất, chi phí chứng nhận hữu cơ quá cao. Việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hữu cơ không dễ do giá thành cao hơn nhiều so với sản phẩm truyền thống, thị trường cơ bản bị giới hạn trong nhóm khách hàng có thu nhập cao.

Thêm nữa, quy trình canh tác nông nghiệp hữu cơ đòi hỏi nhiều công đoạn khắt khe, trong khi một bộ phận không nhỏ vẫn duy trì thói quen, tập quán canh tác truyền thống, điều này kéo theo nhiều khó khăn trong công tác chỉ đạo của cơ quan chuyên môn.

Để triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án nông nghiệp hữu cơ, Nghệ An đã chủ động lồng ghép vào các chương trình, kế hoạch, dự án có liên quan. Tại Nghị quyết 18/2021/NQ-HĐND ngày 9/12/2021 của HĐND tỉnh Quy định về một số chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn giai đoạn 2022 - 2025 cũng lồng ghép một số hạng mục hỗ trợ sản xuất nông nghiệp hữu cơ (chính sách hỗ trợ sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và chế phẩm vi sinh trong trồng trọt; chế phẩm vi sinh trong chăn nuôi gà, lợn; hỗ trợ kinh phí chứng nhận đối với các mô hình sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, GMP, HACCP, hỗ trợ 80% kinh phí chứng nhận hữu cơ lần đầu).

Với sự nhập cuộc của cả hệ thống chính trị, Đề án sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại Nghệ An đã gặt hái những kết quả khả quan. Cụ thể, 80,67ha trồng trọt đã đạt chứng nhận hữu cơ với các sản phẩm chủ lực là cam, chè, cây ăn quả, dược liệu. Riêng về lĩnh vực chăn nuôi, Tập đoàn TH đã được cấp giấy chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Châu Âu đối với 1 trang trại chăn nuôi bò sữa hữu cơ quy mô trên 286ha (bao gồm diện tích đồng cỏ và chuồng trại).

Ngoài ra, một số đơn vị, doanh nghiệp như Công ty cổ phần An An Agri, Công ty TNHH Vitamin D2 Organic, Công ty cổ phần Dược liệu Pù Mát, Hợp tác xã Dịch vụ Nông sản hữu cơ công nghệ cao Vfresh Garden… cũng tạo dấu ấn nhất định trên hành trình sản xuất hữu cơ.

Thành công của Hợp tác xã Dịch vụ Nông sản hữu cơ công nghệ cao Vfresh Garden (địa chỉ tại xóm 2, xã Hưng Nguyên Nam) có dấu ấn đậm nét của Giám đốc Nguyễn Văn Đạt. Dù còn khá trẻ nhưng bằng đam mê và tinh thần học hỏi không ngừng, anh Đạt đã mạnh dạn tiếp cận những mô hình nông nghiệp hiện đại trong và ngoài nước, đồng thời kết hợp hài hòa chính sách hỗ trợ của Nhà nước để đầu tư hệ thống nhà màng, nhà lưới trồng rau hữu cơ công nghệ cao. Nhà màng, nhà lưới được lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt gắn cảm biến thông minh, tự động điều tiết chính xác lượng nước, phân bón cho từng giai đoạn phát triển của cây.

Chỉ số nhiệt độ, độ ẩm trong nhà màng được theo dõi, điều chỉnh linh hoạt qua điện thoại thông minh. Rau màu các loại được trồng trên giá thể xơ dừa đã được xử lý với đầy đủ quy trình giúp hạn chế thấp nhất sâu bệnh gây hại, qua đó tăng năng suất và chất lượng vượt trội so với cách làm truyền thống.

“Hợp tác xã vận hành từ năm 2021, hàng năm cung ứng ra thị trường từ 30 - 50 tấn rau củ quả các loại. Quá trình làm chúng tôi không chờ sâu bệnh xuất hiện mới đưa ra phương án xử lý, ngược lại luôn chủ động phòng ngừa ngay từ giai đoạn đầu. Các chế phẩm vi sinh có lợi được bổ sung ngay từ khi đưa cây rau màu vào giá thể. Thông qua hệ thống tưới nhỏ giọt, chế phẩm được hòa tan vào nước rồi tưới trực tiếp vào từng bầu giá thể, quy trình này được thực hiện định kỳ hằng tuần, hàng tháng.

Áp dụng sản xuất theo phương pháp hữu cơ đòi hỏi phải tuân thủ chặt chẽ các bước, chi phí đầu tư tăng cao nhưng lợi nhuận cũng đủ bù đắp. Hiện nhiều dòng sản phẩm của chúng tôi đã được chứng nhận VietGAP, chủ trương của Hợp tác xã sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi, quy mô trong thời gian tới”, anh Nguyễn Văn Đạt, Giám đốc HTX Dịch vụ Nông sản hữu cơ công nghệ cao Vfresh Garden chia sẻ.

Với doanh thu 800 - 900 triệu đồng/ năm, lợi nhuận của Vfresh Garden đạt khoảng 500 triệu đồng/năm, mô hình cho hiệu quả kinh tế ổn định, tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động địa phương.

Theo bà Võ Thị Nhung, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, phát triển nông nghiệp hữu cơ là xu thế tất yếu, vừa bảo vệ sức khỏe con người, bảo vệ môi trường, bảo vệ đất và nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như giá trị kinh tế. Hiểu rõ tầm quan trọng của nông nghiệp hữu cơ, Sở đã tham mưu tỉnh Nghệ An ban hành các chính sách thiết thực, tạo động lực thúc đẩy toàn diện.