Lấy '3 nền tảng cốt lõi' xây dựng hệ sinh thái cà phê hữu cơ

Trong bối cảnh ngành hàng cà phê Việt Nam đang đứng trước những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế về chất lượng, an toàn và phát triển bền vững, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Vương Thành Công (Công ty Vương Thành Công, trụ sở tại tỉnh Đắk Lắk) nổi lên là một điểm sáng với định hướng sản xuất cà phê hữu cơ.

Khát vọng về những hạt cà phê sạch

Ông Lê Văn Vương, Giám đốc Công ty Vương Thành Công cho biết, ý tưởng xây dựng hệ sinh thái cà phê hữu cơ của Công ty bắt đầu từ tháng 2/2017. “Chúng tôi tin rằng một ly cà phê ngon không thể tách rời khỏi một hệ sinh thái khỏe mạnh, nơi đất, nước, cây cối, vi sinh vật và con người cùng tồn tại hài hòa”, ông Vương chia sẻ.

Tại Công ty Vương Thành Công, có 3 nền tảng cốt lõi để xây dựng hệ sinh thái cà phê hữu cơ. Thứ nhất là bảo tồn và phục hồi hệ sinh đất, không dùng phân bón hóa học, không thuốc bảo vệ thực vật hóa học, không sử dụng thuốc diệt cỏ, không sử dụng nước ô nhiễm để tưới, không dùng chất kích thích tăng trưởng. Thay vào đó sử dụng phân ủ hữu cơ vi sinh để trả lại sinh khối cho đất và chế phẩm sinh học, phân hữu cơ sinh học cao cấp nhằm cung cấp đầy đủ trung, đa, vi lượng, trồng cây che bóng... để đất được “thở” và nuôi dưỡng cây cà phê theo cách tự nhiên nhất.

Thứ hai là bảo vệ đa dạng sinh học – vòng tuần hoàn cân bằng. Công ty khuyến khích trồng cây xen canh đúng khoảng cách, bảo tồn thiên địch và sự phong phú của hệ sinh thái giúp vườn cà phê tự bảo vệ trước sâu bệnh hại mà không cần can thiệp “bạo lực” từ hóa chất.

Thứ ba là xây dựng chuỗi giá trị khép kín đạt chuẩn quốc tế. Từng công đoạn, từ giống cây, chăm sóc, thu hái, chế biến đến đóng gói đều được kiểm soát nghiêm ngặt theo các chứng nhận hữu cơ tiêu chuẩn Việt Nam hướng đến các chứng nhận organic quốc tế như Organic EU, Organic USDA… Đây không chỉ là “tem đảm bảo chất lượng” mà là lời cam kết danh dự của Vương Thành Công với người tiêu dùng toàn cầu hiện tại và tương lai.

“Quan trọng hơn hết, Công ty Vương Thành Công coi nông dân là trái tim của hệ sinh thái. Bằng việc đồng hành, đào tạo, chia sẻ kỹ thuật và bảo đảm lợi nhuận công bằng, chúng tôi giúp mỗi hộ nông dân trở thành một người giữ rừng, người giữ đất, góp sức vào hành trình phát triển bền vững” ông Lê Văn Vương nhấn mạnh.

Những dự án được triển khai bài bản

Hiện Công ty Vương Thành Công đang thực hiện một dự án đặc biệt tại phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk, đó là dự án cà phê hữu cơ kết hợp du lịch sinh thái với quy mô thí điểm 10 ha. Theo Giám đốc Lê Văn Vương, Công ty đặt mục tiêu không chỉ tạo ra những hạt cà phê hữu cơ đạt chuẩn quốc tế mà còn biến vùng nguyên liệu trở thành điểm đến trải nghiệm – nơi du khách có thể tận mắt chứng kiến hành trình “từ vườn đến ly” trong một không gian xanh, sạch và bền vững.

“Nếu kết quả giai đoạn thí điểm đạt kỳ vọng, quy mô dự án sẽ nhanh chóng được nhân rộng lên 50 ha, mở ra cơ hội mới để gắn cà phê gắn với du lịch trải nghiệm”, ông Lê Văn Vương cho biết.

Song song đó, Công ty đang liên kết với các hợp tác xã và nông dân khu vực Tây Nguyên triển khai chuyển đổi hơn 60 ha từ canh tác vô cơ sang hữu cơ. Quá trình chuyển đổi diễn ra bài bản, kèm theo đào tạo kỹ thuật, hướng dẫn canh tác hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam hướng đến tiêu chuẩn quốc tế.

Kết quả bước đầu cho thấy năng suất ổn định, tương đương phương thức canh tác vô cơ. Cây phát triển khoẻ, hạn chế sâu bệnh nhờ hệ sinh thái tự nhiên cân bằng và chất lượng hạt cà phê vượt trội, hương vị thuần khiết, hậu ngọt tự nhiên, vị đậm đà nguyên bản, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Thu nhập của nông dân liên kết được đảm bảo và có xu hướng tăng nhờ giá bán cao hơn 10.000 đồng đến 20.000 đồng so với cà phê thông thường.

Hướng tới giảm phát thải carbon

Điểm đặc biệt trong cách làm nông nghiệp hữu cơ của Công ty Vương Thành Công là áp dụng kinh tế tuần hoàn vào toàn bộ chuỗi sản xuất. Công ty tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như vỏ cà phê, cành lá cắt tỉa để ủ thành phân hữu cơ, vừa tiết kiệm chi phí, vừa trả lại dinh dưỡng cho đất.

Ngoài ra, Công ty còn chú trọng trồng cây che phủ, tạo thảm thực vật tự nhiên nhằm giữ ẩm, chống xói mòn, phục hồi độ phì nhiêu cho đất. Toàn bộ quy trình sản xuất từ trồng, thu hoạch, chế biến đến phân phối đều hướng đến mục tiêu không lãng phí và giảm phát thải carbon.

Nhờ đó, vườn cà phê không chỉ xanh – sạch – bền vững mà còn mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt, chi phí giảm, sản phẩm bán được giá cao và thương hiệu được nâng tầm.

Với nhiều nông dân, việc từ bỏ phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hóa học ban đầu là thách thức lớn. Cây cần thời gian thích nghi, đất cần thời gian hồi phục, trong khi chi phí đầu tư ban đầu cao hơn.

Công ty Vương Thành Công đã tháo gỡ những lo ngại đó bằng chiến lược “đồng hành – cam kết – bảo chứng”. Cụ thể, Công ty tổ chức tập huấn kỹ thuật ngay tại vườn, cung cấp vật tư hữu cơ chất lượng và hỗ trợ kỹ thuật suốt mùa vụ; ký hợp đồng thu mua dài hạn với giá cao hơn thị trường giúp nông dân yên tâm sản xuất; áp dụng tiêu chuẩn hữu cơ nghiêm ngặt, hướng đến thị trường cao cấp như Mỹ, Nhật Bản, EU. Chính nhờ vậy, Công ty đã biến khó khăn thành lợi thế, tạo nên những vườn cà phê hữu cơ vừa cho năng suất ổn định, vừa có chất lượng vượt trội, đồng thời khẳng định giá trị kinh tế – xã hội – môi trường.

Từ vùng nguyên liệu hữu cơ, Vương Thành Công đã phát triển nhiều sản phẩm có giá trị cao như cà phê rang xay hữu cơ giữ nguyên hương vị thuần khiết của hạt cà phê Tây Nguyên; trà hoa cà phê hữu cơ mang hương thơm thanh nhã, tốt cho sức khỏe; trà Cascara hữu cơ từ vỏ quả cà phê giàu dưỡng chất và tận dụng tối đa giá trị của cây cà phê; bia hoa cà phê - sản phẩm sáng tạo độc đáo kết hợp công nghệ ủ bia hiện đại với hương vị hoa cà phê...

Các sản phẩm này đã có mặt tại thị trường trong nước và xuất khẩu sang Nhật Bản, nhận được phản hồi tích cực. Thời gian tới, Công ty đặt mục tiêu mở rộng xuất khẩu sản phẩm sang Châu Âu, Bắc Mỹ và các nước Châu Á - Thái Bình Dương.