Công nghệ và du lịch mở lối nâng giá trị cam Cao Phong

Đưa ứng dụng công nghệ vào chế biến hướng đi tất yếu để nâng cao giá trị

Nhiều năm qua, cam Cao Phong nổi tiếng trên thị trường nhờ chất lượng vượt trội và vùng trồng đạt tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt. Tuy nhiên, sản phẩm chủ yếu tiêu thụ ở dạng quả tươi, dễ gặp rủi ro khi thị trường biến động. Từ thực tế đó, HTX 3T Farm đã chủ động đầu tư công nghệ và triển khai chuỗi sản xuất, chế biến theo hướng khép kín nhằm “tận thu từng quả cam”, tránh thất thoát sau thu hoạch và nâng cao giá trị gia tăng.

Bà Vũ Thị Lệ Thủy - Giám đốc HTX 3T Farm cho biết, HTX đã mạnh dạn đầu tư hệ thống máy móc hiện đại thay cho phương pháp chế biến thủ công trước đây. Nổi bật là hệ thống máy sấy lạnh và máy cô đặc chân không công nghệ quyết định chất lượng của các sản phẩm chế biến.

Với máy cô đặc chân không, sản phẩm mứt cam được chế biến ở nhiệt độ thấp, chỉ từ 40-50°C. Nhiệt độ thấp giúp giữ nguyên màu sắc đặc trưng, hương thơm tự nhiên và giá trị dinh dưỡng của quả cam. Thành phẩm sau khi đóng lọ có thể bảo quản lâu mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Song song với đó, hệ thống sấy lạnh được thiết kế theo chu trình khép kín, giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm môi trường. Cam sau khi được thu hoạch, sục rửa bằng ozone, sẽ được cắt lát, loại hạt và đưa vào lò sấy. Quy trình này đảm bảo từng lát cam giữ được màu sắc, mùi vị, đồng thời giữ lại tối đa dưỡng chất cho sản phẩm trà detox cam một trong những sản phẩm chủ lực của HTX.

Điểm đặc biệt trong mô hình sản xuất của HTX 3T Farm là sự kiên định với phương châm sản xuất sạch. HTX hạn chế sử dụng phân bón hóa học, thay vào đó khuyến khích và hỗ trợ các thành viên sử dụng vật tư nông nghiệp có nguồn gốc. Nhờ vậy, vùng cam của HTX ngày càng được mở rộng, nâng cao chất lượng quả và được người tiêu dùng tin tưởng.

Các sản phẩm chế biến như trà detox cam, mứt cam được sản xuất theo quy trình khép kín, đáp ứng nghiêm ngặt các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhờ đầu tư bài bản và hướng đi phù hợp, năm 2024, sản phẩm trà detox cam của HTX đã được công nhận OCOP 3 sao cấp huyện, và mới đây tiếp tục được Hội đồng đánh giá OCOP cấp tỉnh công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao.

Theo bà Thủy, kết quả này là động lực để HTX tiếp tục nghiên cứu, cải tiến kỹ thuật, mở rộng thêm các dòng sản phẩm mới từ quả cam Cao Phong. HTX kỳ vọng những sản phẩm hướng đến sức khỏe, tiện dụng và giàu dinh dưỡng sẽ tiếp tục được người tiêu dùng đón nhận, đặc biệt là nhóm khách hàng nữ và khách du lịch.

Phát triển du lịch nông nghiệp, tạo sinh kế bền vững cho thành viên

Việc nâng cao giá trị cam Cao Phong không chỉ dừng lại ở chế biến. Sự phát triển mạnh mẽ của du lịch huyện Cao Phong thời gian qua mở ra cơ hội lớn cho HTX 3T Farm kết hợp sản xuất nông nghiệp với trải nghiệm du lịch.

Năm 2024, huyện Cao Phong đón khoảng 457.000 lượt khách du lịch, trong đó 5.430 lượt khách quốc tế, 451.570 lượt khách trong nước. Doanh thu du lịch đạt hơn 240 tỷ đồng. Từ đầu năm 2025 đến nay, địa phương đã đón hơn 100.000 lượt du khách, riêng hai tháng đầu năm có 85.000 lượt khách tham quan và mua sắm nông sản, mang lại doanh thu khoảng 51 tỷ đồng.

Bước sang năm 2025, du lịch Cao Phong tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Lượng khách đến tham quan các vườn cam, trải nghiệm nông nghiệp và mua sắm sản phẩm OCOP được dự báo tăng so với cùng kỳ, đặc biệt vào mùa thu hoạch cam và các dịp lễ, cuối tuần. Đây được xem là nguồn khách quan trọng, tạo điều kiện để các thành viên HTX gia tăng thu nhập thông qua các hoạt động dịch vụ gắn với sản xuất nông nghiệp.

Đây là nguồn khách quan trọng giúp các thành viên HTX gia tăng thu nhập thông qua các hoạt động. Trải nghiệm thu hái cam tại vườn đạt Tiêu chuẩn Halal; Tham quan mô hình sản xuất và chế biến sản phẩm; Giới thiệu và bán sản phẩm OCOP cho khách du lịch; Kết hợp dịch vụ hướng dẫn, lưu trú, ẩm thực tại địa phương.

Chị Đỗ Ngọc Hà - một trong những thành viên HTX 3T Farm cho biết, nhờ tham gia các hoạt động du lịch trải nghiệm, thu nhập tăng thêm từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Đây là hướng mở giúp người nông dân không chỉ sống bằng cây cam mà còn làm giàu từ giá trị dịch vụ và kết nối du lịch.

Tương tự ông Lương Văn Thảo thành viên HTX  cho hay, mô hình gắn sản xuất với du lịch giúp người trồng cam giảm phụ thuộc vào thương lái, chủ động hơn trong tiêu thụ sản phẩm và nâng cao giá trị mỗi vụ thu hoạch.

Cây cam tiếp tục là cây trồng chủ lực, đem lại thu nhập bình quân 300-400 triệu đồng mỗi hộ trồng cam mỗi niên vụ. Sự tham gia của các HTX như 3T Farm, với cách làm bài bản, có định hướng và ứng dụng công nghệ, đang góp phần quan trọng vào việc nâng tầm thương hiệu cam Cao Phong không chỉ là quả cam tươi mà còn là hệ sinh thái sản phẩm đa dạng, chất lượng cao.

Với những thành công bước đầu, HTX 3T Farm đặt mục tiêu tiếp tục mở rộng vùng cam đạt Tiêu chuẩn Halal, đầu tư thêm thiết bị hiện đại, phát triển sản phẩm mới, tăng cường quảng bá và mở rộng thị trường. Đồng thời HTX sẽ đẩy mạnh liên kết với các tour, tuyến du lịch trong tỉnh và khu vực để biến mô hình cam, chế biến - du lịch thành mũi nhọn phát triển trong thời gian tới.

Hành trình nâng cao giá trị cho cam Cao Phong mà HTX 3T Farm đang kiên trì theo đuổi cho thấy chỉ khi người nông dân mạnh dạn đổi mới, áp dụng công nghệ và gắn sản xuất với nhu cầu thị trường thì nông sản mới có thể phát triển bền vững, tạo sinh kế ổn định cho cả cộng đồng.